Van onderzoekslaboratorium tot universiteitszaal

(UCLouvain persbericht [FR])

Jean-François Collet, onderzoeker aan het de Duve Instituut (UCLouvain) en WELBIO-onderzoeker, en zijn team hebben een ontdekking gedaan waar wetenschappers over de hele wereld van zullen profiteren en die een grote kans maakt om in elk biochemieboek ter wereld te worden opgenomen!

Van laboratorium tot auditorium:

Een beetje achtergrond. Elke levende cel produceert duizenden eiwitten, die essentieel zijn voor het leven. Een eiwit wordt gemaakt als een lang filament: in deze vorm is het eiwit inactief. Om functioneel te zijn, moet het snel een bepaalde vorm aannemen: dit wordt eiwitvouwing genoemd, omdat het filament zich bijvoorbeeld tot een helix vouwt. Sommige ziekten, zoals de ziekte van Alzheimer of de ziekte van Parkinson, houden verband met problemen met de eiwitvouwing.

Levende cellen produceren chaperonnes die eiwitten helpen snel en correct te vouwen, vooral wanneer ze in gevaar zijn. Eén chaperonne, GroEL, is over de hele wereld uitgebreid bestudeerd en wordt in de meeste biologieboeken als voorbeeld van een chaperonne gebruikt. De wetenschappelijke wereld dacht er alles van te weten... tot de ontdekking aan UCLouvain: het team van Jean-François Collet (Emile Dupuy en Camille Goeman), in samenwerking met andere collega's van UCLouvain (Yves Dufrêne), de VUB, de EMBL, de CNRS en de Universiteit van Nebraska ontdekten dat GroEL eigenlijk samenwerkt met een partner, CnoX, om goed te kunnen functioneren.

In de praktijk hebben eiwitten in de cel te maken met verschillende, vaak onverwachte bedreigingen. Het is alsof iemand onverwacht midden op een slagveld staat, wanhopig op zoek naar beschutting. Hoe vind je de perfecte plek? Wetenschappers wisten al dat eiwitten niet alleen zijn in deze situatie: ze hebben een voogd, GroEL, om ze te beschermen. Wat het team van Jean-François Collet op foto's heeft weten te vangen, is de interactie tussen deze bewaker GroEL en zijn tot nu toe onbekende partner CnoX.

Wat is het nut van deze onverwachte ontdekking? Hoewel het geen directe invloed heeft op patiënten of behandelingen, opent het duidelijk een nieuw hoofdstuk in het leven van GroEL: de onthulling van de rol van CnoX stelt wetenschappers over de hele wereld in staat om beter te bestuderen hoe eiwitten in de cel overleven, een doorbraak in het begrip van de mechanismen die betrokken zijn bij ziekten zoals Alzheimer's of Parkinson's.

Artikel over dit onderzoek

A molecular device for the redox quality control of GroEL/ES substrates.
Dupuy E, Van der Verren SE, Lin J, Wilson MA, Dachsbeck AV, Viela F, Latour E, Gennaris A, Vertommen D, Dufrêne YF, Iorga BI, Goemans CV, Remaut H, Collet JF.
Cell (2023) 186(5):1039-1049.e17

In de media

LeSoir.be - Cnox, la nouvelle protéine découverte par des chercheurs belges - 13/03/2023

Actualités UCLouvain - Une découverte majeure dans le fonctionnement des protéines - 14/03/2023

Moustique.be - Alzheimer et Parkinson: l'UCLouvain découvre une protéine qui ouvre de nouvelles perspectives - 14/03/2023

CCIMag.be - UCLouvain : une découverte qui intéressera les scientifiques du monde entier ! - 14/03/2023

RTL.be (video) - Alzheimer et Parkinson: l'UCLouvain découvre une protéine prometteuse - 15/03/2023

EngineeringNet.be - L'UCLouvain fait une découverte qui fera date - 15/03/2023

MediSquare.be - La découverte UCLouvain qui se retrouve dans les livres de biochimie de la planète - 15/03/2023

FNRS.be - La protéine GroEL travaille avec un partenaire, CnoX, pour fonctionner correctement - 15/03/2023

DailyScience.be - GroEL ne fait pas cavalier seul - 6/04/2023

Aussi sur MyScience.be, News.knowledia.com & GazetteLabo.fr

Archyde.com - From the laboratory to the audience: the UCLouvain discovery found in biochemistry books around the world - 17/03/2023